Tọa đàm có sự hiện diện của hai tác giả đồng thời là diễn giả: PGS.TS. Vũ Ngọc Thanh (nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh TP. HCM) và PGS.TS. Phùng Ngọc Kiên (Bộ môn Nghệ thuật học, Khoa Văn học). Ngoài ra, sự kiện còn có sự tham gia của nhiều chuyên gia, nhà nghiên cứu, giảng dạy về điện ảnh, các độc giả, học viên và sinh viên đến từ trường ĐHKHXH&NV và các trường ở Hà Nội.
PGS.TS. Hoàng Cẩm Giang điều phối buổi toạ đàm
Mở đầu tọa đàm, PGS.TS Hoàng Cẩm Giang (Trưởng Bộ môn Nghệ thuật học) giới thiệu chung về hai tác giả và hai cuốn sách Điện ảnh như là thủ pháp và Xã hội học điện ảnh, cũng như những lý do khiến Bộ môn đề xuất Khoa Văn học tổ chức tọa đàm về những lý thuyết nghiên cứu “nội quan” (các thủ pháp điện ảnh) và “ngoại quan” (xã hội học điện ảnh) trong lĩnh vực nghiên cứu - phê bình phim hiện nay. Cô cũng giới thiệu quá trình làm việc của hai tác giả (PGS.TS Vũ Ngọc Thanh và PGS.TS Phùng Ngọc Kiên) mang đến thành quả đang hiện diện trong toạ đàm là hai cuốn sách, hai giáo trình quan trọng dành cho sinh viên ngành điện ảnh và những bạn đọc yêu điện ảnh. Cô Giang cũng đã giới thiệu các thầy cô là người bình luận của tọa đàm, và giới thiệu đại diện của Ban Chủ nhiệm Khoa Văn học phát biểu khai mạc tọa đàm. Phát biểu tại toạ đàm, TS. Nguyễn Thị Năm Hoàng (Phó Trưởng khoa Văn học) chia sẻ, buổi toạ đàm không chỉ thể hiện nỗ lực cá nhân của hai nhà nghiên cứu mà còn dấu mốc cho nỗ lực đóng góp của khoa Văn học vào nền văn hoá nghệ thuật chung của đất nước.
Từ những chia sẻ của PGS.TS. Vũ Ngọc Thanh, khán giả tọa đàm được chứng kiến quá trình cuốn sách "Điện ảnh như là thủ pháp" từ giai đoạn sơ khởi mới chỉ là niềm thôi thúc trở về vi mô của nghề làm phim, cho đến một công trình lý luận có hệ thống về "thủ pháp điện ảnh" trên nhiều phương diện vĩ mô (kịch học, tự sự, giá trị biểu cảm cùng bốn kỹ thuật làm phim cơ bản) và dưới nhiều lăng kính của lý thuyết điện ảnh hiện đại.
Trên cơ sở lý thuyết về những vấn đề "thủ pháp điện ảnh" của PGS.TS. Vũ Ngọc Thanh, tác giả Phùng Ngọc Kiên tiếp tục giới thiệu vấn đề ngoại quan của điện ảnh thông qua cuốn "Xã hội học điện ảnh". Cuốn sách đi sâu phân tích những vấn đề của điện ảnh trong tương quan chặt chẽ với các mối quan hệ xã hội, thiết chế xã hội trong điện ảnh, kí hiệu, thế giới điện ảnh v.v.
PGS.TS Phùng Ngọc Kiên bày tỏ hi vọng cuốn sách sẻ trở thành tài liệu tham khảo hữu ích cho các sinh viên, học viên, nhà nghiên cứu và những độc giả yêu điện ảnh
PGS.TS. Nguyễn Thị Như Trang (Trưởng Bộ môn Lý luận Văn học, Khoa Văn học) đề cao tính hệ thống cũng như khả năng bao quát văn bản phim của cả hai công trình. Dưới góc nhìn của một chuyên gia trần thuật điện ảnh, "Điện ảnh như là thủ pháp" diễn giải cách kiến tạo cấu trúc hình thức của văn bản điện ảnh và "Xã hội học điện ảnh" soi chiếu cấu trúc đó từ trường lực của xã hội học.
PGS.TS. Phạm Xuân Thạch (nguyên Trưởng khoa Văn học) đánh giá cao kết quả lao động khoa học rất nghiêm túc, kiên trì của hai nhà nghiên cứu. Từ những lí thuyết chuyên sâu về điện ảnh, đến việc phân tích những ví dụ rất cụ thể về những tác phẩm điện ảnh kinh điển, hai tác giả đã đưa đến cho độc giả nhiều công cụ để có thể “đọc điện ảnh" một cách “tử tế, cẩn thận và khoa học” từ đó có thể đóng góp cho sự phát triển của nền điện ảnh Việt Nam dù là dưới góc độ của một người làm nghề hay công chúng.
ThS. Hoàng Dạ Vũ (Phó Viện trưởng Viện Sân khấu - Điện ảnh, Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội) ghi nhận hai tác phẩm không chỉ có giá trị trong nghiên cứu, giảng dạy, mà còn quan trọng với cả những người trực tiếp làm nghề.
Đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp khẳng định hai cuốn sách là công trình khoa học công phu, cung cấp những công cụ thể chúng ta hiểu một tác phẩm điện ảnh và tái hiện những tri thức điện ảnh như nào trong đời sống xã hội. Từ kinh nghiệm của một nhà làm phim, đạo diễn Hoàng Điệp cũng chia sẻ thêm về vai trò của đạo diễn, những người kĩ thuật viên, thiết chế kiểm duyệt và đặc biệt là công chúng khi quyết định sức sống, sự thành công của một tác phẩm điện ảnh.
Kết lại phần bình luận, GVC. Trần Hinh khẳng định lại đóng góp cả hai công trình: cuốn "Điện ảnh như là thủ pháp" cung cấp tri thức cơ bản, dễ tiếp cận như một giáo trình quan trọng; còn "Xã hội học điện ảnh" gợi mở nhiều hướng nghiên cứu mới xoay quanh đời sống xã hội của điện ảnh.
Buổi tọa đàm đã mang lại một sinh hoạt khoa học ý nghĩa, khơi gợi nhiều trao đổi đáng suy ngẫm cho nghiên cứu điện ảnh Việt Nam trong tương lai. Hai công trình "Điện ảnh như là thủ pháp" và "Xã hội học điện ảnh", không chỉ là tài liệu tham khảo quý phục vụ giảng dạy và nghiên cứu mà còn mở ra những cách tiếp cận mới cho thực hành điện ảnh.
Một số hình ảnh tại Tọa đàm:
