Giới thiệu chung

1. Lịch sử hình thành

Năm 1996, trên cơ sở ngành Ngôn ngữ học của Khoa Ngữ văn, Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội (1956 -1996), Khoa Ngôn ngữ học của Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội được thành lập. Khoa là đơn vị đầu tiên ở Việt Nam đào tạo Ngôn ngữ học với tư cách là ngành khoa học riêng. Chức năng, nhiệm vụ của Khoa Ngôn ngữ học là đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao về ngôn ngữ học, Việt ngữ học, tiếng Việt và văn hoá Việt Nam, ngôn ngữ các dân tộc ở Việt Nam và Đông Nam Á.           
Với truyền thống 60 năm Khoa Ngữ văn xưa, 20 năm Khoa Ngôn ngữ học ngày nay, Khoa Ngôn ngữ học đã khẳng định vị trí, tầm quan trọng của một trong những khoa khoa học cơ bản hàng đầu của Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn cũng như vai trò trong việc đào tạo các vấn đề về ngôn ngữ học và tiếng Việt trong hệ thống giáo dục đại học của Việt Nam.

2. Sứ mệnh

Khoa Ngôn ngữ học là một trong những khoa có truyền thống lâu đời nhất của Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQGHN, có uy tín hàng đầu trong toàn quốc trong lĩnh vực nghiên cứu và đào tạo nguồn nhân lực ngành Ngôn ngữ học.
Khoa Ngôn ngữ học có sứ mệnh đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, thúc đẩy đam mê nghiên cứu về ngôn ngữ học, ngôn ngữ và văn hoá các dân tộc ở Việt nam, ngôn ngữ học ứng dụng (ngôn ngữ ký hiệu, ngôn ngữ học đường, ngôn ngữ học y học, ngôn ngữ học hình pháp, ngôn ngữ cử chỉ...), Việt ngữ học, ngôn ngữ học so sánh đối chiếu, Việt ngữ học cho người nước ngoài ..., góp phần đẩy mạnh giao lưu và quan hệ giữa Việt Nam và các nước trên thế giới.

3. Thành tựu tiêu biểu

Trong lịch sử hơn 60 năm qua, Khoa Ngôn ngữ học đã đào tạo khoảng 25.000 lượt sinh viên, học viên cao học và nghiên cứu sinh, thực tập sinh Việt Nam và quốc tế. Số lượng sinh viên, học viên quốc tế đến theo học tại Khoa Ngôn ngữ học luôn dẫn đầu tại Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQGHN. Rất nhiều người trong số sinh viên, học viên, NCS Việt Nam sau khi tốt nghiệp đã trở thành lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước, các đoàn thể xã hội của Việt Nam. Nhiều sinh viên, học viên cao học và nghiên cứu sinh quốc tế đã và đang giữ cương vị chủ chốt trong các cơ quan nhà nước, các cơ sở nghiên cứu, giáo dục của nước sở tại. Khoa cũng thường xuyên cử các giảng viên đi giảng dạy và nghiên cứu trao đổi tại các trường đại học và viện nghiên cứu thuộc hàng chục nước ở tất cả các châu lục trên thế giới.
Trong 5 năm tuyển sinh gần đây (2018-2023), điểm đầu vào của sinh viên ngành Ngôn ngữ học luôn thuộc nhóm cao nhất Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQGHN. Sở dĩ có được thế mạnh đó là nhờ Khoa đã có một đội ngũ giảng viên là các GS, PGS, TS giàu kinh nghiệm, năng động và rất chuyên nghiệp trong đào tạo và nghiên cứu khoa học. Khoa xây dựng nhiều chương trình đào tạo cho cả ba hệ (cử nhân, thạc sỹ, tiến sĩ) đạt chuẩn khu vực và quốc tế. Tỷ lệ sinh viên ngành Ngôn ngữ học có việc làm phù hợp với chuyên môn đào tạo luôn đạt tỷ lệ trên 90%.
Do có những thành tích xuất sắc trong đào tạo và nghiên cứu khoa học, Khoa Ngôn ngữ học đã được nhà nước trao tặng Huân chương Lao động hạng Ba (2001) và Huân chương Lao động hạng Nhì (2006). Nhiều cán bộ của Khoa cũng đã được nhận các giải thưởng và danh hiệu cao quý: 01 Giải thưởng Hồ Chí Minh về Khoa học Công nghệ (GS.TS Nguyễn Tài Cẩn), 05 Giải thưởng Nhà nước về Khoa học Công nghệ (PGS. Phan Ngọc, PGS. Nguyễn Kim Thản, GS.TS Hoàng Thị Châu, GS.TS Nguyễn Thiện Giáp, GS.TS Đoàn Thiện Thuật).

4. Định hướng phát triển

• Mở rộng các lĩnh vực nghiên cứu và giảng dạy Ngôn ngữ học theo định hướng ứng dụng và liên ngành.
• Củng cố và hiện đại hoá những lĩnh vực truyền thống.
• Tăng cường các hoạt động có tính quốc tế hoá, từ liên kết hợp tác quốc tế đến công bố quốc tế.
• Xây dựng một số hướng chuyên ngành mới theo hướng ứng dụng, phục vụ thiết thực cho nhu cầu xã hội.