Trường ĐHKHXH&NV tổ chức lễ trao giấy chứng nhận Dự án Vietnamica

Tham dự buổi lễ có GS. Nicolas Maïnetti - Giám đốc Tổ chức Đại học Pháp ngữ khu vực Châu Á – Thái Bình Dương, GS. Philippe Papin – Chủ nhiệm Dự án, GS.TS Hoàng Anh Tuấn - Hiệu trưởng Trường ĐHKHXH&NV, PGS, Nguyễn Tuấn Cường – Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Hán Nôm, cùng các chuyên viên, học viên, nghiên cứu sinh tham gia Dự án.
Vietnamica là tên gọi tắt của Dự án châu Âu về nghiên cứu lịch sử và số hóa tư liệu văn bia Việt Nam - một trong những dự án danh giá do Hội đồng Nghiên cứu châu Âu (European Research Council - ERC) thuộc Liên minh châu Âu tài trợ trong thời gian 5 năm, từ 2019 đến 2024. Dự án nhằm nghiên cứu lịch sử cung tiến Việt Nam qua văn bia (tập trung vào bia Hậu), số hóa tư liệu KHXH Việt Nam lưu trữ ở châu Âu và Việt Nam; tham gia đào tạo Thạc sĩ và Tiến sĩ về bi kí học; thiết lập thư viện điện tử, dịch thuật và xuất bản các chuyên khảo và nghiên cứu tổng hợp về lịch sử cung tiến Việt Nam từ nửa đầu thế kỉ 20 trở về trước. Tháng 9/2025, Hội nghị Tổng kết Dự án Vietnamica đã được tổ chức tại Viện Viễn Đông Bác cổ Pháp (EFEO) tại Paris, Pháp.
Phát biểu tại buổi lễ, GS.TS Hoàng Anh Tuấn nhấn mạnh giá trị to lớn về học thuật cũng như hỗ trợ đào tạo sau đại học của Dự án, đặc biệt đối với các nhà nghiên cứu trẻ tại Việt Nam: “Mặc dù Dự án bắt đầu đúng thời điểm Dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, nhiều khó khăn thách thức đặt ra nhưng với sự điều hành của Ban chủ nhiệm Dự án, đặc biệt là GS Philippe Papin, sự tham gia trách nhiệm, tâm huyết của đông đảo các nhà khoa học, NCS, học viên, đến thời điểm này, Dự án đã được thực hiện thành công: tài trợ 20 dự án nghiên cứu chuyên sâu, hàng chục nghiên cứu sinh và học viên cao học nhận được học bổng, nhiều công trình khoa học có giá trị đã được xuất bản, nhiều di sản văn bia được số hoá thành nguồn dữ liệu mở để đông đảo các nhà khoa học tại Việt Nam cũng như quốc tế có thể tiếp cận và khai thác. Không chỉ dừng lại ở một dự án nghiên cứu, Vietnamica đã tạo dựng một diễn đàn học thuật có tính chất quốc tế, đầu tư nghiên cứu Việt Nam trên nhiều lĩnh vực liên quan đến lịch sử và số hóa tư liệu văn bia Việt Nam bằng các phương pháp tiếp cận có tính chất truyền thống và hiện đại, chú trọng vào nghiên cứu bia Hậu trong bối cảnh lịch sử và văn hoá Việt Nam”. Với những giá trị to lớn đó, Hiệu trưởng Hoàng Anh Tuấn gửi lời tri ân sâu sắc đối với Hội đồng Nghiên cứu châu Âu (ERC) – đơn vị tài trợ, Tổ chức Đại học Pháp ngữ (AUF), Ban điều hành Dự án, các nhà khoa học trong và ngoài nước, đồng thời bày tỏ mong muốn các hoạt động của Vietnamica sẽ vẫn được tiếp tục trong thời gian tới tại Việt Nam. Trường ĐHKHXH&NV cam kết tiếp tục quan tâm, phát triển nghiên cứu, đào tạo về cổ học, văn hiến học và Hán Nôm – những giá trị nền tảng học thuật Việt Nam.  Cũng tại buổi lễ, đại diện cho Ban điều hành, GS. Philippe Papin – Chủ nhiệm Dự án đã trình bày khái quát về mục tiêu và kết quả đạt được: Trong 5 năm qua, Vietnamica đã quy tụ được 43 thành viên, trong đó có 12 học viên cao học, 06 nghiên cứu sinh và 03 nghiên cứu sau tiến sĩ, 22 chuyên gia đến từ nhiều trường đại học, cơ quan nghiên cứu tại Việt Nam đã nhận được khoản học bổng tài trợ của Dự án để triển khai luận văn, luận án và các nghiên cứu chuyên sâu, trong đó Trường ĐHKHXH&NV có 07 học viên, 01 nghiên cứu sinh và 01 nghiên cứu sau tiến sĩ.
Một trong những hoạt động quan trọng của Dự án là tổ chức các hoạt động nghiên cứu chuyên sâu về văn bia. Dự án đã tổ chức chuỗi hoạt động khoa học (hội thảo, toạ đàm, nghiên cứu thực địa, báo cáo kết quả nghiên cứu) tại các đại phương của Việt Nam và tại Pháp, đồng thời công bố, xuất bản nhiều ấn phẩm khoa học có giá trị: với 39 đầu sách, trong đó kể để một số ấn phẩm quan trọng: Cuốn chuyên khảo quan trọng về bia Hậu Việt Nam bằng tiếng Pháp nhan đề La chair des stèles: Enquête sur les donateurs et les Épigones du Bouddha et des divinités, au Vietnam, des origines à la fin du XVIIe siècle (tạm dịch: “Sinh thể văn bia: Khảo cứu lịch sử về hoạt động cung tiến, Hậu thần, Hậu Phật ở Việt Nam từ khởi nguyên đến cuối thế kỷ 17”) của GS Philippe Papin; Tùng thư bia Hậu Việt Nam (3 quyển); Tùng thư văn bia Việt Nam (gồm 7 quyển); Thư mục thác bản văn khắc Hán Nôm Việt Nam (11 tập); Sưu tập và phiên dịch tư liệu bia Hậu từ thế kỉ 17 đến thế kỉ 20 (4 tập),…   Bên cạnh đó, website chính thức của Dự án tại địa chỉ https://vietnamica.online/ đã chính thức hoạt động từ năm 2022. Trên website, có bản scan của hàng ngàn quyển sách về Việt Nam chủ yếu bằng tiếng Pháp và tiếng Việt được xuất bản trong giai đoạn cuối thế kỉ 19 đến đầu thế kỉ 20; đồng thời có toàn văn hoặc phần trích lục (excerpt) các sản phẩm xuất bản của Dự án từ năm 2020 trở đi. Những nguồn tài liệu này hiện nay vẫn đang được bổ sung, cập nhật và hoàn thiện, tất cả đều cung cấp miễn phí cho độc giả truy cập và sử dụng. Để ghi nhận sự tham gia trách nhiệm, hiệu quả của các nghiên cứu sinh, học viên cao học và nhà nghiên cứu trẻ, tại buổi lễ Ban Điều hành kiêm Hội đồng khoa học của Dự án Vietnamica trao Giấy chứng nhận cho các NCS và HVCH. Với niềm đam mê với di sản văn bia của Việt Nam, tinh thần lao động khoa học miệt mài, nghiêm túc, các nhiều NCS và HVCH đã hoàn thành xuất sắc luận án, luận văn của mình đúng thời hạn, đồng thời tham gia tích cực sưu tầm, biên dịch, hệ thống hoá tư liệu.           Thay mặt cho các NCS và HVCH, TS Bùi Quốc Linh (Viện Bảo tồn và phát triển văn hoá truyền thống) xúc động chia sẻ: “Việc tham gia Dự án Vietnamica không chỉ mang lại cho chúng tôi nguồn hỗ trợ tài chính quý báu để có thể hoàn thành luận án của mình, mà còn lại cơ hội được làm việc với các nhà khoa học, chuyên gia hàng đầu trong và ngoài nước, thôi thúc niềm đam mê muốn khám phá những giá trị của di sản văn bia đồ sộ của Việt Nam. Chúng tôi tự hào đã đóng góp một phần nhỏ bé của mình cho thành công của Dự án. Thay mặt cho những NCS và HVCH, nhà khoa học trẻ được thụ hưởng trực tiếp thành quả của Dự án Vietnamica, tôi bày tỏ lời tri ân sâu sắc nhất tới các cơ quan tài trợ, tổ chức Dự án, Ban chủ nhiệm Dự án, các nhà khoa học đã đồng hành, hỗ trợ và khích lệ chúng tôi trong suốt quá trình thực hiện”.     Buổi lễ không chỉ là dịp nhìn lại hành trình 5 năm đầy nỗ lực và thành công của Dự án Vietnamica, mà còn là dấu mốc quan trọng trong việc khẳng định vị thế của USSH trong lĩnh vực bi kí học và cổ học Việt Nam, đồng thời mở ra những cơ hội, hướng hợp tác quốc tế mới trong tương lai.