TTLA: Đặc điểm từ vựng – ngữ nghĩa của ca từ trong ca khúc cách mạng Việt Nam giai đoạn 1945 - 1975

Thứ tư - 21/04/2021 21:59
1. Họ và tên nghiên cứu sinh: Nguyễn Thị Thuý Hà          2. Giới tính: Nữ
3. Ngày sinh: 19/02/1979                                                   4. Nơi sinh: Nghệ An
5. Quyết định công nhận nghiên cứu sinh số: 4618/2016/QĐ-XHNV ngày 29/12/2016 của Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQGHN
6. Các thay đổi trong quá trình đào tạo (nếu có): không
7. Tên đề tài luận án: Đặc điểm từ vựng – ngữ nghĩa của ca từ trong ca khúc cách mạng Việt Nam giai đoạn 1945 - 1975
8. Chuyên ngành: Ngôn ngữ học.                                    9. Mã số: 62 22 02 40
10. Cán bộ hướng dẫn khoa học: GS.TS Nguyễn Đức Tồn
11. Tóm tắt các kết quả mới của luận án:
- Ngoài việc xây dựng được khung lí thuyết về từ, nghĩa của từ, trường từ vựng - ngữ nghĩa; hiện tượng chuyển trường, luận án còn xác định khái niệm “ca từ”, “ca khúc cách mạng” để nhận diện, lựa chọn chính xác tư liệu được khảo sát. Đặc biệt, luận án đã trình bày và luận giải quan điểm riêng về “ý nghĩa biểu trưng” để làm cơ sở nghiên cứu.
- Luận án đã khảo sát 175 ca khúc cách mạng giai đoạn 1945 -1975, thu được 2.583 từ ngữ với tổng số 13.897 lần sử dụng, phân lập thành 8 trường từ vựng - ngữ nghĩa; chỉ ra được tính tầng bậc, tính giao thoa, đặc điểm phân bố, chức năng biểu hiện ngữ nghĩa của từ ngữ trong mỗi trường.
- Luận án đã thống kê được 826 từ ngữ có sự chuyển trường từ vựng-ngữ nghĩa với tổng tần số 2.650 lần xuất hiện; phát hiện và chỉ ra cụ thể ẩn dụ và hoán dụ là hai phương thức chuyển nghĩa tiêu biểu đã đưa đến sự chuyển trường từ vựng – ngữ nghĩa của từ; phân tích, lí giải khả năng biểu hiện ý nghĩa của từ ở trường từ vựng – ngữ nghĩa mới đã được chuyển sang.
- Luận án đã phân tích và miêu tả cụ thể từng ý nghĩa biểu trưng của bốn từ ngữ điển hình có tần số xuất hiện cao với tư cách là những tín hiệu thẩm mĩ văn chương - đó là: lòng (tấm lòng), đường, mùa xuân, lửa; phân tích những yếu tố tác động, cơ chế hình thành ý nghĩa biểu trưng và những điểm độc đáo, đặc thù của từ vựng được sử dụng trong ca khúc cách mạng giai đoạn 1945 - 1975.
- Luận án đã chỉ ra những đặc điểm tiêu biểu của từ vựng – ngữ nghĩa, nội dung phản ánh, hình tượng nhân vật trung tâm trong ca khúc cách mạng Việt Nam giai đoạn 1945 – 1975. Đặc biệt, luận án đã chỉ ra những yếu tố tác động, chi phối đến đặc điểm tri nhận, cách biểu hiện cuộc sống, đặc biệt là thủ pháp nghệ thuật khắc họa hình tượng con người Việt Nam trong các ca khúc cách mạng giai đoạn 1945 – 1975.
12. Khả năng ứng dụng trong thực tiễn: Các kết quả nghiên cứu của luận án có thể được sử dụng như một tài liệu tham khảo phục vụ cho việc học tập, nghiên cứu hay giảng dạy tiếng Việt; một tài liệu hữu ích cho các nhạc sĩ tham khảo để nâng cao chất lượng sử dụng ngôn ngữ trong sáng tác ca khúc; là tài liệu hữu ích cho công tác giảng dạy các bộ môn lí luận âm nhạc, kĩ thuật giảng dạy thanh nhạc trong các Trường, Học viện âm nhạc, Trung tâm văn hóa nghệ thuật trong cả nước.
13. Các hướng nghiên cứu tiếp theo: Nghiên cứu về ngôn ngữ trong ca khúc cách mạng Việt Nam giai đoạn 1945 – 1975 trên bình diện ngữ âm, ngữ dụng và ngữ pháp.
14. Các công trình công bố liên quan đến luận án:
1. Nguyễn Thị Thúy Hà (2019), “Ý nghĩa biểu trưng của từ lòng trong ca từ các ca khúc cách mạng Việt Nam giai đoạn 1945 – 1975”, Tạp chí Ngôn ngữ (8+9), tr.135-147.
2. Nguyễn Thị Thúy Hà (2019), “Hình ảnh con người Việt Nam qua trường từ vựng - ngữ nghĩa chỉ người trong ca từ các ca khúc cách mạng Việt Nam giai đoạn 1945 – 1975”, Tạp chí Ngôn ngữ (11), tr. 64-80.
3. Nguyễn Thị Thuý Hà (2020) “Một số nghĩa biểu trưng của từ “lửa” trong ca khúc cách mạng Việt Nam giai đoạn 1945 – 1975”, Tạp chí Văn hoá Nghệ thuật Quân đội (36), tr. 47-49.
4. Nguyễn Thị Thuý Hà (2021), “Ý nghĩa biểu trưng của từ xuân/mùa xuân trong ca khúc cách mạng Việt Nam giai đoạn 1945 – 1975”, Tạp chí Văn nghệ Quân đội (961), tr. 96-101.
INFORMATION ON DOCTORAL THESIS

1. Full name: NGUYEN THI THUY HA                    2. Sex: Female
3. Date of birth: 19/02/1979
4. Place of birth: Nghe An
5. Admission decision number: 4618/2016/QĐ-XHNV dated: 29/12/2016
6. Changes in academic process: None
7. Official thesis title: Lexical - Semantic Characteristics of Lyrics in Vietnamese Revolutionary Songs in the Period of 1945 - 1975
8. Major: Linguistics                                9.Code: 62 22 02 40
10. Academic supervisors: Prof. Dr. Nguyen Duc Ton
11. Summary of the new findings of the thesis
- In addition to building a theoretical framework of lexicon, lexical meanings, lexical-semantic fields, the phenomenon of transforming fields, the thesis also defines the concept of "lyrics", "revolutionary songs" to identify and accurately select the materials surveyed. In particular, the thesis presents and explains its own point of view on "symbolic meaning" to serve as a research basis.
- The thesis surveyed 175 revolutionary songs in the period 1945-1975 and obtained 2,583 words used with a total of 13,897 times and separated into 8 lexical-semantic fields; showed the hierarchy, interference, distributional characteristics, semantic function of words in each field.
- The thesis listed 826 words with the lexical-semantic field transformed with a total frequency of 2,650 appearances; discovered and specifically pointed out metaphor and metonymy were two typical means of transforming meaning, which lead to the lexical-semantic field transformation of words; analyzed and explained the ability to express the meaning of a word in the new lexical – semantic field transformed.
- The thesis analyzed and specifically described every symbolic meaning of four typical words with high frequency of use as literary aesthetic signals - that is: lòng (tấm lòng) (heart (heart)), đường (road), mùa xuân (spring), lửa (fire); analyzed the influencing factors, the mechanism of forming the symbolic meaning and the unique and specific points of the words used in the revolutionary songs in the period 1945 - 1975.
- The thesis has pointed out the typical characteristics of the lexicons- semantics, the content of reflection, the image of the central character in the Vietnamese revolutionary songs in the period 1945 - 1975. In particular, the thesis has pointed out factors affecting cognitive characteristics, the way of life expression, especially the artistic tactics depicting Vietnamese people in revolutionary songs in the period 1945 - 1975.
12. Practical applicability: The research results of the thesis can be used as a reference for learning, researching or teaching Vietnamese in schools; a useful reference material for musicians and singers to improve the quality of language use in song creation and performance; is a useful document for teaching music composition theory, music criticism; vocal teaching techniques in schools, music institutes, and cultural and arts centers throughout the country.
13. Further research directions: Research on language in Vietnamese revolutionary songs in the period 1945 - 1975 in terms of phonetics, pragmatics and grammar.
14. Thesis-related publications:
1. Nguyen Thi Thuy Ha (2019), The Symbolic Meaning of the word “lòng" (heart) in the Songs of Vietnamese Revolutionary Songs 1945 – 1975, Language Magazine (8 + 9), pp. 135-147.
2. Nguyen Thi Thuy Ha (2019), "Images of Vietnamese people through the lexical-semantic field of people in lyrics of Vietnamese revolutionary songs in the period 1945 - 1975", Language magazine (11), pp. 64-80.
3. Nguyen Thi Thuy Ha (2020) "Some symbolic meanings of the word “lửa” (fire) in the Vietnamese Revolutionary Songs in the period 1945 - 1975", Journal of Military Culture and Art (36), pp. 47-49.
4. Nguyen Thi Thuy Ha (2021), "The Symbolic Meaning of the Word “Xuân/Mùa xuân” (Spring) in the Vietnamese Revolutionary Songs in the period 1945 - 1975", Journal of Military Arts (961), pp. 96-101.

Tác giả: Vũ Ngà

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây