Lan tỏa tri thức khởi nghiệp trong cơ sở giáo dục đại học

Phát triển năng lực giảng dạy và tư duy khởi nghiệp trong giáo dục đại học
Khóa tập huấn giảng viên về khởi nghiệp là một hoạt động trọng tâm thuộc Dự án “Lập nghiệp và Khởi nghiệp bền vững” tại Việt Nam theo mô hình của CHLB Đức mà Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (USSH) đã ký kết với Quỹ Đào Minh Quang vào ngày 13/11/2023.

Trên cơ sở Thỏa thuận hợp tác giữa USSH với Quỹ Đào Minh Quang, Quỹ sẽ tài trợ cho dự án này trong thời gian từ 4-5 năm tại USSH. Cụ thể, các hoạt động nằm trong dự án bao gồm: Nghiên cứu, biên soạn học phần, học liệu, giáo trình giảng dạy; thực hiện các khóa đào tạo thực hành trong lĩnh vực lập nghiệp và khởi nghiệp bền vững cho sinh viên và học viên trong lứa tuổi từ 20-35.
Khóa tập huấn năm nay diễn ra trong 9 ngày (từ 01/12 - 09/12), thu hút hơn 100 hồ sơ đăng ký từ nhiều trường đại học trên cả nước, trong đó 50 học viên được tuyển chọn tham dự. Đây là những giảng viên, nhà nghiên cứu, chuyên gia và cán bộ phụ trách đào tạo trong và ngoài Đại học Quốc gia Hà Nội - lực lượng nòng cốt sẽ lan tỏa kiến thức khởi nghiệp trở lại các đơn vị đào tạo.

Chương trình tập huấn gồm chuỗi phiên giảng chuyên sâu: Tổng quan về khởi nghiệp trong giáo dục đại học; Tư duy thiết kế (Design Thinking); Công cụ sáng tạo và đánh giá ý tưởng; Mô hình kinh doanh (Business Model Canvas); Đề xuất giá trị (Value Proposition Canvas); Nghiên cứu thị trường - khách hàng mục tiêu; Tài chính và kế hoạch khởi nghiệp; Hệ sinh thái khởi nghiệp trong trường đại học.
Đặc biệt, khóa tập huấn nhấn mạnh phát triển năng lực sư phạm khởi nghiệp thông qua phiên “Teaching Lab”, nơi học viên trực tiếp thiết kế và trình bày bài giảng trước hội đồng chuyên môn để nhận góp ý. Phương thức này tạo môi trường trải nghiệm thực hành giảng dạy, giúp củng cố kỹ năng sư phạm, bảo đảm tính khả thi khi triển khai môn học khởi nghiệp trong các cơ sở giáo dục đại học.
Điểm nổi bật của Dự án “Lập nghiệp và Khởi nghiệp bền vững” do Quỹ Đào Minh Quang tài trợ là việc áp dụng mô hình đào tạo thực hành của CHLB Đức. Thay vì chỉ trang bị kiến thức lý thuyết, dự án chú trọng phát triển năng lực hình thành và vận hành doanh nghiệp bền vững trên nền tảng đổi mới sáng tạo, giúp học viên từng bước tiếp cận các chuẩn đào tạo quốc tế về tư duy doanh nhân.
"Điểm nổi bật và cái mới tạo nên dấu ấn đặc thù của dự án, là sự tích hợp yếu tố âm nhạc vào trong chương trình đào tạo. Đây là hướng tiếp cận sáng tạo do chính Quỹ Đào Minh Quang khởi xướng, xuất phát từ truyền thống hỗ trợ phát triển âm nhạc - văn hóa của Quỹ. Âm nhạc được đưa vào như một công cụ kích thích tư duy sáng tạo, gia tăng cảm hứng, qua đó hỗ trợ người học tiếp cận khởi nghiệp với tinh thần cởi mở, giàu động lực và khả năng sáng tạo hơn", TS. Đào Minh Quang chia sẻ thêm.
Song song với phần học chuyên môn, khóa tập huấn giới thiệu nhiều kinh nghiệm thực tiễn thông qua các chuyên gia như TS. Hoàng Thị Hải Yến, TS. Đàm Quang Thắng, TS. Nguyễn Thị Năm Hoàng, ThS. Trương Thu Hà, ThS. Phan Hồng Giang, ông Nguyễn Đức Vinh (STG), ông Trần Văn Lịch (VISIA), TS. Trần Huy Tùng (Học viện Ngân hàng)…
Điểm khác biệt của khóa tập huấn thuộc Dự án “Lập nghiệp và Khởi nghiệp bền vững” theo mô hình của CHLB Đức mà Quỹ Đào Minh Quang muốn hợp tác triển khai với nhiều cơ sở giáo dục đại học tại Việt Nam, mà trước hết là USSH, là việc đề cao tính thực hành và tương tác thông qua sự tham gia của các chuyên gia uy tín từ doanh nghiệp, tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp và các nhà nghiên cứu của USSH, cùng cựu sinh viên khởi nghiệp thành công.

Thông qua những phiên trao đổi học thuật, bài giảng và các hoạt động nhóm, học viên được tiếp cận, đồng sáng tạo nhiều phương pháp mới, cách tiếp cận mới và nguồn cảm hứng mới nhằm đưa giáo dục khởi nghiệp vào chương trình đào tạo một cách sinh động - thực tiễn - hiệu quả. Đây cũng là cơ hội để mở rộng mạng lưới kết nối giữa nhà trường - doanh nghiệp - cộng đồng khởi nghiệp, tạo nền tảng hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp trong đại học.
“Chữ Tâm” trong khởi nghiệp và giáo dục khởi nghiệp
Trực tiếp đứng lớp tại một số phiên tập huấn chuyên đề, TS. Đào Minh Quang nhấn mạnh quan điểm: Điều cốt lõi trong khởi nghiệp và giáo dục khởi nghiệp, theo ông, chính là “chữ Tâm”. Ông phân tích, muốn lập nghiệp và khởi nghiệp bền vững phải bắt đầu từ động cơ trong sáng, tinh thần sẻ chia và ý thức kiến tạo giá trị cho cộng đồng. Xuất phát từ quá trình lập nghiệp tại CHLB Đức - nơi ông từng trải qua nhiều thử thách, TS. Đào Minh Quang cho rằng giáo dục khởi nghiệp không thể chỉ dừng ở việc truyền dạy kỹ năng, mà phải nuôi dưỡng tinh thần trách nhiệm, ý thức phụng sự và cống hiến, lòng trung thực và sự tử tế.
Đó là những phẩm chất làm nên nền tảng của doanh nhân thời đại mới, giúp người khởi nghiệp đủ bản lĩnh phát triển bền vững trong môi trường cạnh tranh toàn cầu. Triết lý này cũng là “sợi chỉ đỏ” xuyên suốt trong các dự án giáo dục do Quỹ Đào Minh Quang triển khai, hướng đến phát triển con người toàn diện, hài hòa giữa tri thức - kỹ năng - đạo đức nghề nghiệp.
Đáng chú ý, tại một phiên chuyên đề trong khuôn khổ khóa tập huấn, TS. Đào Minh Quang dẫn dắt học viên đi từ tư duy sáng tạo đến mô hình kinh doanh, tiếp tục khẳng định yếu tố con người là nền tảng của doanh nhân bền vững theo chuẩn đào tạo CHLB Đức. .
Sau khóa học, nhiều học viên bày tỏ mong muốn được kết nối lâu dài với chuyên gia, tiếp tục nhận tư vấn chuyên sâu hoặc hợp tác nghiên cứu, qua đó mở rộng mạng lưới đổi mới sáng tạo trong và ngoài nước. Những phản hồi tích cực này cho thấy dự án bước đầu đã tạo được sức lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng giảng viên đại học.   Tại lễ bế mạc khóa tập huấn, các học viên hoàn thành chương trình đã được trao Giấy chứng nhận; đồng thời có cơ hội trình bày bài giảng thực hành và thảo luận về phương pháp tích hợp nội dung khởi nghiệp vào giảng dạy tại cơ sở của mình. Những kết quả bước đầu này cho thấy khóa tập huấn không chỉ trang bị tri thức và kỹ năng mà còn góp phần hình thành đội ngũ giảng viên nòng cốt, có khả năng lan tỏa tinh thần khởi nghiệp theo hướng nhân văn - bền vững trong hệ thống giáo dục đại học.
Đánh giá về khóa tập huấn năm nay, GS.TS. Hoàng Anh Tuấn, Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, nhấn mạnh việc triển khai Dự án “Lập nghiệp và Khởi nghiệp bền vững” theo mô hình đào tạo thực hành của CHLB Đức là bước đi cần thiết nhằm nâng cao chất lượng đào tạo khởi nghiệp trong môi trường đại học. Ông cho rằng mô hình này giúp giảng viên và người học tiếp cận những chuẩn mực quốc tế về phát triển doanh nghiệp bền vững, phù hợp định hướng đổi mới sáng tạo mà giáo dục đại học Việt Nam đang theo đuổi.
GS.TS. Hoàng Anh Tuấn đồng thời đánh giá cao sự sáng tạo của Quỹ Đào Minh Quang trong việc tích hợp yếu tố âm nhạc vào dự án - một hướng tiếp cận mới, góp phần nuôi dưỡng cảm hứng, nâng cao năng lực tư duy và tạo động lực bền vững cho người học trong hành trình lập nghiệp.
Về phía Quỹ Đào Minh Quang, TS. Đào Minh Quang khẳng định Quỹ sẽ tiếp tục đồng hành trong quá trình hoàn thiện bộ giáo trình khởi nghiệp và mở rộng mô hình đào tạo trong thời gian tới. Với sự hợp tác bền chặt giữa hai bên, Dự án “Lập nghiệp và Khởi nghiệp bền vững” được kỳ vọng sẽ tiếp tục lan tỏa tri thức, nuôi dưỡng tinh thần đổi mới sáng tạo và góp phần hình thành thế hệ doanh nhân trẻ mang tư duy hiện đại, bản lĩnh và giàu trách nhiệm với cộng đồng.