Phát huy nguồn lực trí tuệ, khơi dậy những giá trị Nhân văn để xây dựng đất nước Việt Nam giàu mạnh

Kính thưa các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước,

Kính thưa các thầy cô giáo, các nhà khoa học,

Kính thưa các vị khách quý, các quý vị đại biểu,

Thưa các bạn sinh viên thân mến,           

Hôm nay, chúng ta rất vui mừng dự lễ kỷ niệm 70 năm ngày truyền thống của Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội - Một trong những trung tâm đào tạo, nghiên cứu hàng đầu cả nước. Thay mặt Chính phủ, tôi xin gửi đến tập thể các nhà giáo, nhà khoa học, cán bộ, viên chức, nghiên cứu sinh, học viên, sinh viên của Nhà trường cùng toàn thể các đồng chí đại biểu, các vị khách quý lời chúc mừng tốt đẹp nhất.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu tại Lễ kỷ niệm

Kính thưa các thầy cô giáo, các đồng chí và các bạn,

Cách đây 70 năm, ngày 10 tháng 10 năm 1945, tức là chỉ hơn một tháng sau khi đọc bản Tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, trong muôn vàn khó khăn của một chính quyền cách mạng non trẻ, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký sắc lệnh số 45 thành lập Đại học Văn khoa. Sắc lệnh thể hiện tầm nhìn chiến lược của một lãnh tụ thiên tài, một nhà văn hoá kiệt xuất về vai trò, sứ mệnh của Khoa học xã hội và nhân văn đối với sự nghiệp cách mạng. Sắc lệnh lịch sử đó đánh dấu sự ra đời của một trong những cơ sở giáo dục đại học đầu tiên của hệ thống giáo dục cách mạng Việt Nam với sứ mệnh nâng cao dân trí, phát huy truyền thống văn hoá, khơi dậy niềm tự hào dân tộc và chủ nghĩa yêu nước Việt Nam để nước ta “theo kịp các nước trên hoàn cầu”.

Sắc lệnh đã mang đến cho các nhà khoa học, các nhà giáo dục, nhà hoạt động xã hội, cho giới tri thức niềm tin vào tư duy phát triển, vào tinh thần nhân văn của chính thể mới và đã mở ra một giai đoạn phát triển mới cho sự nghiệp nghiên cứu, đào tạo Khoa học xã hội và nhân văn Việt Nam. Trong suốt 70 năm qua, Đại học Văn khoa và sau này là Trường Đại học Tổng hợp, Trường ĐH KHXH&NV đã không ngừng phấn đấu vươn lên, trở thành một trung tâm đào tạo nghiên cứu hàng đầu đất nước về các lĩnh vực Khoa học xã hội và nhân văn. Từ mái trường này, trên 50.000 cử nhân, hàng ngàn thạc sĩ, tiến sĩ đã được đào tạo, đã lao động, cống hiến, hy sinh vì sự nghiệp thống nhất và nền độc lập tự do của Tổ quốc. Trong số các sinh viên, nhà giáo từng học tập công tác ở Trường nhiều người đã trở thành nhà khoa học, nhà giáo, nhà hoạt động chính trị xã hội, nhà quản lý nổi tiếng, có đóng góp quan trọng với nhân dân, đất nước.

Nhiều công trình nghiên cứu của các chuyên gia, các nhà khoa học của Nhà trường đã khơi dậy truyền thống yêu nước nồng nàn, tinh thần đấu tranh anh dũng, đã làm sáng tỏ và bồi đắp cội nguồn, bản sắc văn hóa của dân tộc; đã cung cấp những sở cứ khoa học xác thực về chủ quyền lãnh thổ quốc gia; đã kiến giải về vị thế của đất nước và mối bang giao với các quốc gia, các tổ chức khu vực và thế giới; đã góp phần phát triển nền Khoa học xã hội và nhân văn nói riêng cũng như nền khoa học, nền giáo dục, sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc nói chung. Trình độ học thuật và chất lượng đào tạo của Nhà trường được xã hội ngưỡng mộ, được quốc tế đánh giá cao.

Tôi xin nhiệt liệt biểu dương và chúc mừng các thành tích nổi bật mà các thế hệ nhà giáo, nhà khoa học, cán bộ, viên chức, nghiên cứu sinh, học viên, sinh viên của Nhà trường đạt được trong suốt chặng đường phát triển đầy khó khăn, thách thức nhưng cũng rất đỗi vinh quang và tự hào đó. 

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam trao tặng phần thưởng cao quý của Đảng và Nhà nước cho Trường ĐHKHXH&NV

Kính thưa các thầy cô giáo, các đồng chí và các bạn,

Lịch sử nhân loại đã chứng minh và khẳng định rằng, sức sống, sức mạnh tương lai của một quốc gia, một dân tộc không chỉ dựa vào tiềm lực kinh tế mà sâu xa hơn còn xuất phát từ truyền thống văn hoá và nhân tố con người. Khoa học xã hội và nhân văn nghiên cứu và đúc kết các quy luật vận động, các mối quan hệ và cấu trúc xã hội, các vấn đề về con người và trực tiếp góp phần phát huy, phát triển văn hoá và con người. Một trong những đặc trưng và cũng là thế mạnh của Khoa học xã hội nhân văn là luôn đồng hành, gắn bó chặt chẽ với đời sống xã hội, với vận mệnh của quốc gia, dân tộc. Trong lịch sử mấy ngàn năm dựng nước, giữ nước hào hùng và truyền thống văn hiến của dân tộc Việt Nam ta, Khoa học xã hội và nhân văn mà đại diện tiêu biểu là những bậc túc nho thông tuệ, những tri thức yêu nước đã có những đóng góp to lớn để lại công tích và tiếng thơm cho muôn đời.

Ngày nay, đất nước chúng ta đang đứng trước những thời cơ, vận hội to lớn, nhưng cũng đan xen với nhiều thách thức, khó khăn. Chúng ta cần giữ vững môi trường hoà bình, ổn định để phát triển nhanh hơn, bền vững hơn đồng thời, việc bảo vệ vững chắc nền độc lập, chủ quyền đất nước là mục tiêu chiến lược. Để thực hiện thắng lợi mục tiêu đó, cần phải phát huy đầy đủ và hiệu quả nhất sức mạnh nội sinh cả dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại. Các thầy cô giáo, các nhà khoa học, các sinh viên xã hội và nhân văn có sứ mệnh là những người tiên phong trong việc động viên thế hệ trẻ, động viên toàn xã hội phát huy các giá trị văn hoá tốt đẹp, hun đúc tinh thần yêu nước, khơi dậy lòng tự tôn dân tộc, thổi bùng lên ngọn lửa khát vọng, quyết tâm chung sức, đồng lòng để dựng xây đất nước ngày càng mạnh lên về mọi mặt.

Các thầy, cô giáo, các nhà khoa học, các sinh viên xã hội và nhân văn cũng có sứ mệnh quan trọng góp phần để thế giới hiểu biết hơn về đất nước và con người Việt Nam, để những giá trị văn hoá của một dân tộc Việt Nam anh hùng và truyền thống văn hiến của một dân tộc hoà hiếu, tha thiết yêu hoà bình, công lý, luôn phấn đấu vì hoà bình, thịnh vượng, vì lợi ích chung mãi mãi toả sáng trong dòng chảy văn minh nhân loại.

Một trong những trọng trách của Khoa học xã hội và nhân văn là đóng góp những luận cứ khoa học để Đảng, Nhà nước xây dựng và không ngừng hoàn thiện đường lối, chủ trương, chính sách. Sau gần 30 năm thực hiện công cuộc Đổi mới, đất nước ta đã ra khỏi tình trạng kém phát triển, trở thành nước đang phát triển có thu nhập trung bình. Tuy nhiên, khoảng cách phát triển so với các nước trong khu vực và thế giới vẫn còn rất lớn. Bên cạnh không ít những yếu kém, bất cập về kinh tế - xã hội cần phải được nhanh chóng khắc phục, thực tiễn cuộc sống cũng đang đặt ra nhiều vấn đề lý luận cần phải được nhận thức, định hướng đúng đắn cả về triết lý phát triển, về thể chế, về phương thức lãnh đạo cũng như quản lý, điều hành. Sự kiên định vững vàng về chính trị, tư tưởng trên nền tảng khoa học chân chính và nghĩa vụ công dân, trách nhiệm xã hội chính là nhân tố bảo đảm giá trị sáng tạo, hiệu quả đóng góp của Khoa học xã hội và nhân văn vào việc giải quyết các nhu cầu bức thiết cũng như nhiệm vụ căn bản, lâu dài đó.

Một trong những chức năng hàng đầu của các nhà giáo, của các nhà khoa học và của cả những sinh viên xã hội và nhân văn là trực tiếp góp phần xây dựng và phát triển văn hoá con người Việt Nam thông qua các giảng dạy, nghiên cứu cũng như việc nêu gương trong cuộc sống. Cần làm cho những giá trị văn hoá thấm sâu, toả rộng trong mọi lĩnh vực đời sống, trong mọi mối quan hệ xã hội; để mọi người, mỗi người đều trân trọng và luôn nỗ lực vươn tới những giá trị chân, thiện, mĩ, luôn đấu tranh để vượt lên, chiến thắng cái ác, cái xấu, cái sai trái; để xây dựng và bảo vệ thành công Tổ quốc Việt Nam hoà bình, độc lập, thống nhất, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Muốn vậy, thì nhất định phải xây dựng con người Việt Nam trí tuệ, nhân ái, có lòng tự tôn dân tộc và ý thức công dân toàn cầu.

Trường ĐH KHXH&NV cùng các cơ sở nghiên cứu đào tạo về Khoa học xã hội và nhân văn trong cả nước cần là những điểm sáng để xây dựng con người Việt Nam trong học tập và làm theo tấm gương đạo đức của chủ tịch Hồ Chí Minh, trong quán triệt sâu sắc, vận dụng sáng tạo và thực hiện hiệu quả đường lối chủ trương của Đảng, Nhà nước để xây dựng cho được môi trường làm việc thật sự văn hoá và nhân văn. Ở đó, mọi tài năng, mọi ý tưởng sáng tạo đều được nâng niu, trân trọng và tạo điều kiện tốt nhất để bừng nở. Sứ mệnh, trọng trách đó là rất vẻ vang, rất nặng nề và rất cần có sự hợp tác chặt chẽ, sự phối hợp hiệu quả hơn nữa giữa các cơ quan khoa học lớn của đất nước như Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, Viện Hàn lâm Khoa học và công nghệ Việt Nam, các trường đại học, các viện nghiên cứu có uy tín mà trước hết là trong việc nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu và trong đề xuất các định hướng chiến lược, định hướng nghiên cứu chuyên sâu.

Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Giáo dục và Đào tạo và các bộ ngành liên quan cũng cần phối hợp chặt chẽ hơn nữa để xây dựng, ban hành các cơ chế, chính sách phù hợp nhằm hình thành và phát triển hệ thống sáng tạo, phát huy mạnh mẽ hơn nữa nguồn trí lực to lớn của các trường đại học, của ngành Khoa học xã hội và nhân văn đất nước.

Với nhận thức thực sự sâu sắc về vai trò, tầm quan trọng sống còn của khoa học và công nghệ, đặc biệt là Khoa học xã hội và nhân văn cũng rất cần những quyết sách cụ thể của Nhà nước về cơ chế và phân bổ nguồn lực để Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn cũng như hệ thống nghiên cứu, đào tạo về Khoa học xã hội và nhân văn có được những điều kiện cần thiết để hoàn thành sứ mệnh của mình. 

Kính thưa các thầy, cô giáo, các đồng chí và các bạn,

Trong ngày vui chung và giàu ý nghĩa này, thay mặt Chính phủ, tôi xin được bày tỏ lòng tri ân đối với thể hệ các thầy giáo, cô giáo, các nhà khoa học, quản lý, viên chức hoạt động trong ngành giáo dục, trong các lĩnh vực Khoa học xã hội và nhân văn đã đóng góp tâm sức, trí tuệ để phát triển nền khoa học Việt Nam; khơi dậy nguồn lực và nhân lên các giá trị nhân văn Việt Nam, góp phần quan trọng vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và phát triển đất nước. Chúng ta cùng tin tưởng chắc chắn rằng, với những thành tựu to lớn của 70 năm phấn đấu và trưởng thành, Trường ĐH KHXH&NV, ĐHQGHN nhất định sẽ phát triển mạnh mẽ, trở thành một Đại học nghiên cứu chất lượng cao hàng đầu của đất nước và có vị thế ngày càng cao trong hệ thống đại học khu vực và thế giới.

Xin kính chúc các thầy cô giáo, các đồng chí, các bạn sinh viên sức khoẻ, hạnh phúc và thành công. Chúc Trường ĐH KHXH&NV, ĐHQGHN tiếp tục giành được nhiều thành tựu to lớn hơn nữa.

Xin trân trọng cám ơn.