Trao đổi, hợp tác trong dịch thuật, xuất bản sách văn học, lịch sử giữa VNU-USSH và các đối tác từ Liên bang Nga

Tham dự buổi gặp gỡ có PGS.TS Đào Thanh Trường, Phó Hiệu trưởng, lãnh đạo các phòng Hợp tác và Phát triển, Quản lí Nghiên cứu khoa học, trưởng khoa Văn học và đông đảo giảng viên, sinh viên khoa Văn học.
Phát biểu khai mạc, PGS.TS Đào Thanh Trường gửi lời chào mừng nồng nhiệt nhất đến Đoàn Nhà văn Nga đã dành thời gian thăm trường, giới thiệu và tặng những tác phẩm văn học giá trị cho thư viện Nhà trường. Đây thực sự là một sinh hoạt khoa học, một dịp quý báu để giảng viên, sinh viên của Khoa Văn học, đặc biệt là bộ môn Văn học nước ngoài có thể gặp gỡ trò chuyện với những tác giả lớn của văn học nước Nga. Phó Hiệu trưởng Đào Thanh Trường chia sẻ: Trường ĐHKHXH&NV và cũng như Khoa Văn học đã có lịch sử hình thành và phát triển lâu đời, nơi đào tạo ra nhiều nhà văn, nhà văn hóa, chính trị gia lớn cho đất nước. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đương nhiệm của Việt Nam PGS.TS Nguyễn Kim Sơn đã từng là sinh viên của Khoa Văn học. Trong chương trình đào tạo, nghiên cứu của Khoa, chúng tôi luôn dành cho nước Nga, nền văn hóa, văn học Nga một tình cảm đặc biệt. Hiện nay rất nhiều giảng viên, chuyên gia nghiên cứu của Nhà trường đã có thời gian  học tập tại nước Nga. Trong nhiều năm qua trường ĐHKHXH&NV đã có những hợp tác hữu nghị, rộng mở và hiệu quả với nhiều trường Đại học, tổ chức giáo dục, viện nghiên cứu của Liên bang Nga. Chuyến thăm của các nhà văn Nga hôm nay càng làm cho mối quan hệ đó thêm gắn kết và chặt chẽ hơn nữa.

Ông Evgeny Reznichenko, Trưởng đoàn nhà văn Liên bang Nga đã gửi lời cảm ơn về sự đón tiếp rất nồng hậu, thân tình của ban Lãnh đạo Nhà trường, đồng thời bày tỏ sự ngưỡng mộ khi được đi thăm Phòng Truyền thống của trường. “Chúng tôi rất ấn tượng với truyền thống lịch sử lâu đời và những thành tựu mà các bạn đạt được trong suốt gần 80 qua, khẳng định vị thế trung tâm đào tạo và nghiên cứu về KHXH&NV không chỉ hàng đầu của Việt Nam mà còn có uy tín cao trong khu vực và quốc tế. Khoa Văn học của Trường có truyền thống lâu đời và có riêng bộ môn nghiên cứu về văn học nước ngoài trong đó có Văn học Nga, điều đó làm chúng tôi rất vui mừng. Nhiệm vụ của Viện dịch thuật là hỗ trợ dịch văn học Nga sang ngôn ngữ các quốc gia. Với mục đích này, Viện cung cấp tài trợ cho công tác xuất bản nước ngoài. Chính vì thế, chúng tôi mong muốn qua buổi gặp gỡ này, không chỉ giới thiệu về những cuốn sách giá trị của các văn học Nga mà hai bên có thể triển khai nhiều hợp tác trong lĩnh vực dịch thuật, công bố, xuất bản cho sinh viên, giảng viên Nhà trường” – Ông Evgeniy Reznichenko nhấn mạnh.
     
Trong khuôn khổ của buổi gặp gỡ, hai tác giả là ông Afanasy Mameđov và bà Anna Esparsa đã giới thiệu đến đông đảo giảng viên, sinh viên Nhà trường về hai công trình văn học sử: tiểu thuyết “Tàu hơi nước Babylon” và cuốn “Những bí mật và anh hùng của Thế kỉ. Tài liệu lưu trữ của Paris chưa được xuất bản”. Afanasy Mameđov là một nhà văn, nhà báo, nhà phê bình văn học, là thành viên của Hội Nhà văn Moskva và Trung tâm PEN Nga. Ông là tác giả của rất nhiều cuốn sách nổi tiếng ở Nga: tiểu thuyết “Ngọn gió Khazar” (Khazarskiy Veter), “Bà Sẹo” (Frau Shram), “Quý tộc La Mã: tiểu thuyết số một trăm”. Cuốn “Tàu hơi nước Babylon” (Parokhod Babelon) sáng tác năm 2021 và năm 2022 lọt vào danh sách rút gọn của Giải thưởng Văn học Quốc gia “Cuốn Sách Lớn”. Cuốn tiểu thuyết “Tàu thủy Babylon” chính là từ câu chuyện có thật của chính gia đình ông, với những hồi kí được ghi chép lại của những người trong gia đình sinh sống tại nước Nga vào những năm 20 thế kỉ XX. Dựa trên những tình tiết lịch sử có thật, ông đã kết hợp với chất văn học để những câu chuyện lịch sử trở nên cuốn hút, đến gần với độc giả hơn, nhất là độc giả trẻ tuổi.
Anna Esparsa — một tiến sĩ sử học và văn hoá học. Tốt nghiệp Khoa Lịch sử của Đại học Quốc gia Moskva, Anna Esparsa là tổng biên tập và đồng tác giả của các dự án tài liệu truyền hình cùng Eduard Radzinsky, nhà tư vấn lịch sử và tác giả các ý tưởng dành cho các lễ hội và triển lãm lớn ở Moskva cũng như quốc tế; tác giả của rất nhiều dự án phim tài liệu, bộ sách lịch sử lớn.Trong buổi gặp gỡ giảng viên, sinh viên của VNU-USSH, tác giả Anna Esparza đã chia sẻ câu chuyện thú vị về quá trình cô tiếp cận với kho lưu trữ của gia đình KOIIIKO và ý tưởng tạo nên cuốn sách “Những bí mật và anh hùng của Thế kỷ. Những tài liệu lưu trữ của Paris chưa được xuất bản”. Cảm xúc đầu tiên là sự ngạc nhiên trước kho tư liệu quý của một gia đình (đã sinh sống ở nước Nga Xô viết những năm sau Cách mạng tháng Mười Nga, sau đó di cư sang Pháp) nhưng chứa đựng rất nhiều thông tin về lịch sử một quốc gia, dân tộc. Điều đó đã thôi thúc tác giả muốn xuất bản để có thể giới thiệu tư liệu quý đó đến đông đảo công chúng Nga và công chúng thế giới. Cuốn sách thực sự như những thước phim tư liệu lịch sử quý báu để thế hệ trẻ hiện nay có thể hiểu thêm về nước Nga trước Chiến tranh thế giới.

Phát biểu tại buổi gặp gỡ, PGS.TS Phạm Xuân Thạch bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc đến các nhà văn hóa, nghiên cứu lịch sử, tác giả văn học lớn của nước Nga đã đến thăm và mang đến món quà vô giá cho Khoa Văn học, cho Nhà trường, đó là món quà văn hoá, văn học. Những cuốn sách này sẽ là tài liệu quý để độc giả Việt Nam, đặc biệt là độc giả trẻ có thêm nguồn tư liệu quý hiểu hơn về nước Nga trong nhiều giai đoạn lịch sử. Trưởng khoa Văn học Phạm Xuân Thạch mong muốn, không chỉ dừng lại ở việc giới thiệu sách, trong thời gian tới, Viện dịch thuật Liên bang Nga và trường ĐHKHXH&NV sẽ có thêm nhiều hoạt động hơn nữa liên quan đến dịch thuật, hỗ trợ xuất bản những tác phẩm văn học mới của Việt Nam, của Liên bang Nga để công chúng hiểu thêm về lịch sử, văn hóa, văn học của hai nước thời đương đại và hiện đại.
Cũng trong buổi gặp gỡ, các đại biểu của hai bên đã trao đổi sôi nổi về kinh nghiệm trong việc chuyển tải những câu chuyện lịch sử có thật đến với công chúng một cách gần gũi nhất, đặc biệt công chúng trẻ tuổi. Bà Anna Esparsa với kinh nghiệm của một nhà nghiên cứu lịch sử nhưng đã từng tham gia nhiều dự án phim, xuất bản lớn của Nga đã chia sẻ: cần có những hình thức như sân khấu hóa, điện ảnh, sáng tác văn học,… để chuyển tải những nội dung, câu chuyện lịch sử bên cạnh cách viết lịch sử truyền thống.  
Nhà văn Afanasy Mameđov cũng chia sẻ thêm về cách kết hợp tính chất hư cấu trong văn học và cốt lõi lịch sử để tạo nên những tác phẩm văn học vừa chân thực nhưng vẫn rất sinh động, hấp dẫn. Tiến sĩ lịch sử Anna Esparza cho biết công việc viết cuốn “Những bí mật và anh hùng của Thế kỷ. Tài liệu lưu trữ Paris chưa xuất bản” đã đưa cô đến Việt Nam, nơi cô thực sự yêu thích. Thảo luận về tầm quan trọng của ký ức lịch sử, Anna dành cho khán giả lời khuyên: “Các bạn cần tò mò về cuộc sống và nhận ra rằng lịch sử vừa là ký ức, vừa là hôm nay, vừa là tương lai”.
Kết thúc buổi gặp gỡ, thay mặt Ban Giám hiệu Nhà trường, PGS.TS Đào Thanh Trường một lần nữa cảm ơn các nhà văn Nga đã ghé thăm và tặng sách cho Trường, đồng thời có những trao đổi hết sức hữu ích về lịch sử, về văn học Nga. Trong thời gian tới, Trường ĐHKHXH&NV rất mong sẽ tiếp tục nhận được sự quan tâm, hợp tác của Viện Dịch thuật, Hội Nhà văn Moskva, cũng như cá nhân các nhà văn, nhà nghiên cứu của Liên bang Nga trong hoạt động đào tạo, trao đổi sinh viên, giảng viên, dịch thuật, xuất bản.