Mãi vẫn là niềm tự hào về một mái trường

PGS.TS Nguyễn Văn Kim. (Ảnh: Hoàng Anh gửi USSH)

- Thưa Thầy, với cương vị là Phó Bí thư Đảng ủy, Phó Hiệu trưởng Nhà trường, trực tiếp phụ trách chỉ đạo hoạt động Đoàn trong Đảng ủy, Thầy có nhận xét gì về hoạt động Đoàn và Phong trào thanh niên của Nhà trường thời gian qua, đặc biệt là các hoạt động tình nguyện?

PGS.TS Nguyễn Văn Kim: Đảng ủy và Ban Giám hiệu đánh giá cao hoạt động Đoàn và các phong trào  mà đoàn viên, thanh niên Nhà trường triển khai trong thời gian qua. Có thể nói, các hoạt động đó rất phong phú, thể hiện bản tính năng động, sự sáng tạo, tinh thần trách nhiệm cao của tuổi trẻ Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội với xã hội và đất nước. Đoàn thanh niên của Nhà trường đã thực hiện tốt những chức năng, nhiệm vụ của mình với trách nhiệm của một tổ chức chính trị của tuổi trẻ ở một trường đại học có bề dày truyền thống và uy tín như trường đại học của chúng ta. 

Chúng tôi luôn nghĩ, với những hoạt động đa dạng, phong phú như: Thanh niên tình nguyện; Hướng về các chiến sĩ biên cương, biển đảo; Tiếp sức mùa thi hoặc Hiến máu nhân đạo; Áo ấm cho trẻ em vùng sâu, vùng xa và rất nhiều các hoạt động khác... tuổi trẻ của Trường Đại học Khoa học Xã hội & Nhân văn đã thể hiện được vị trí tiên phong, vai trò xung kích của mình, của giới tri thức trẻ trong việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị gắn với các hoạt động xã hội. Không những vậy, các hoạt động đó còn thể hiện tình cảm của tuổi trẻ đối với đất nước đặc biệt là với những đối tượng có nhiều khó khăn, với các chiến sĩ đang ngày đêm bảo vệ vững chắc biên cương, biển đảo của Tổ quốc. Hoạt động của tuổi trẻ Nhà trường đã và đang đem lại nhiều kết quả thiết thực. Đảng ủy và Ban Gíam hiệu luôn quan tâm chỉ đạo, tạo điều kiện thuận lợi và khuyến khích các hoạt động của Đoàn thanh niên, Hội sinh viên Nhà trường.

Gần đây, đoàn công tác của Nhà trường có về Yên Bái, đồng chí Bí thư một xã vùng sâu đã đến thăm chúng tôi và bày tỏ lòng biết ơn Nhà trường, cảm ơn Đoàn thanh niên Trường ĐH KHXH&NV đã tổ chức cho đoàn viên sinh viên về Yên Bái tiến hành các hoạt động Thanh niên tình nguyện. Sau cuộc gặp gỡ, cùng phối hợp hoạt động chung đó, theo đồng chí Bí thư Đảng ủy xã, Phong trào đoàn của địa phương đã được tổ chức tốt hơn. Đoàn viên, thanh niên cũng gắn kết chặt chẽ hơn, ý thức sâu sắc hơn về vai trò, trách nhiệm của mình đối với địa phương, với sự nghiệp phát triển văn hóa, giáo dục, phát triển kinh tế - xã hội. Tuy thời gian giao lưu, tiếp xúc, cùng tham gia các hoạt động xã hội với anh chị em đoàn viên, thanh niên ở Yên Bái tương đối ngắn nhưng đã để lại nhiều ấn tượng sâu sắc. Tôi nghĩ, Đoàn thanh niên Nhà trường cần nhân lên các hoạt động đạt kết quả cao và có ý nghĩa sâu sắc, thiết thực như vậy. 

Bên cạnh đó, trong các mùa tuyển sinh, những hoạt động như Tiếp sức mùa thi cũng là hoạt động hiệu quả, giàu ý nghĩa xã hội. Các em thí sinh (và cả các bậc phụ huynh) trong dịp về Hà Nội tham gia các đợt thi tuyển sinh đã nhận được nhiều sự trợ giúp, hướng dẫn tận tình của đoàn viên, thanh niên tình nguyện Nhà trường. Các em ở vùng sâu vùng xa chưa quen đường đi lối lại, nếp sống, điều kiện ăn ở thậm chí còn có cả những khó khăn nhất định về kinh tế nhưng tất cả đều nhận được sự trợ giúp, hướng dẫn kịp thời. Thêm một ví dụ điển hình nữa là hoạt động Hiến máu nhân đạo. Tôi được biết, có nhiều đoàn viên, sinh viên Nhà trường đã nhiều lần tham gia vào các đợt hiến máu để cứu người. Các hoạt động đó luôn thấm đượm tình người và có ý nghĩa xã hội, nhân văn sâu sắc. 

Cũng cần phải nói thêm và khẳng định là, trong thời gian qua, các phong trào, hoạt động do Đoàn trường tổ chức, đều được triển khai bài bản, thu hút được đông đảo đoàn viên, thanh niên tham gia. Đoàn viên, thanh niên Trường ĐH KHXH&NV đã và đang tiếp tục phát huy truyền thống, không ngừng nỗ lực trong học tập và tích cực tham gia các hoạt động xã hội. Đảng ủy, Ban Giám hiệu cùng tập thể Nhà trường ghi nhận, đánh giá cao các thành tựu mà Đoàn trường đạt được và mong rằng, các đồng chí lãnh đạo Đoàn từ đồng chí Bí thư, Ban Thường vụ, Ban Chấp hành Đoàn trường đến các chi đoàn, đoàn viên, sinh viên hãy không ngừng phấn đấu học tập, rèn luyện để giữ vững danh hiệu của một trung tâm đào tạo, nghiên cứu có uy tín đồng thời giữ mãi ngọn lửa truyền thống hào hùng của đoàn Trường Đại học Tổng hợp trước đây, phong trào đoàn Trường ĐH KHXH&NV hiện nay.

- Thầy có thể cho chúng em biết hoạt động Đoàn ngày nay có điểm gì giống và khác so với hoạt động Đoàn và phong trào Thanh niên thời Thầy còn là sinh viên của Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội?

PGS.TS Nguyễn Văn Kim: Thật khó để có thể so sánh giữa hai thời kỳ. Dù có những khác biệt nhất định nhưng giữa các thế hệ đoàn viên, thanh niên chúng ta luôn có nhiều điểm chung. Chúng ta đều trải qua một thời tuổi trẻ sôi nổi, nhiệt huyết, ưa hành động, sẵn sàng cống hiến, hy sinh cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đó thực sự là những phẩm chất quý, là niềm tự hào của các thế hệ đoàn viên, sinh viên. 

Là lực lượng tiên phong, chỗ dựa tin cậy của Đảng, trong môi trường đại học, mỗi đoàn viên, sinh viên hãy xác định đúng nhiệm vụ chính trị trọng tâm của mình trong học tập, tu dưỡng, phấn đấu để trở thành những công dân hữu ích, nhà trí thức trong tương lai. Tôi nghĩ, trong bất kì hoàn cảnh nào, dù khó khăn đến mấy, đoàn viên, thanh niên Nhà trường cũng luôn xứng đáng với sự tin cậy của Đảng, đất nước. Một điểm chung nữa giữa hai thế hệ là, sinh viên (mà nói rộng ra là cả HVCH và NCS Nhà trường) luôn say mê với các nhiệm vụ trọng tâm là học tập, nghiên cứu và vẫn giữ vững, phát huy được truyền thống học thuật của một trường đại học khoa học cơ bản, hàng đầu. Nhiều hoạt động, phong trào đoàn đã tập trung vào nhiệm vụ trọng tâm này. Đó là những điểm chung giữa các thế hệ.

Cùng với những phát triển chung của đất nước, trong mỗi một thời kỳ lịch sử, đoàn viên, thanh niên cũng có những nhiệm vụ, sứ mệnh riêng. Nhiều hoạt động, cách thức tổ chức công việc của đoàn, hội cũng đã có sự điều chỉnh cho phù hợp với tình hình mới. Phương thức đào tạo tín chỉ cũng đòi hỏi chúng ta cần có tư duy mới trong các hoạt động Đoàn, Hội. Chúng tôi luôn nghĩ và nhận thấy sức trẻ, tinh thần sáng tạo, lòng nhiệt thành sẵn sàng gánh vác trách nhiệm... của đoàn viên, thanh niên Nhà trường. Đó là thế mạnh, tài sản quý mà tập thể Đoàn trường chúng ta có được. 

Điều đáng chú ý nhất là thế hệ chúng tôi là thế hệ của thời kỳ đất nước vừa trải qua những cuộc chiến tranh lớn. Chúng tôi phải trải qua nhiều khó khăn về đời sống vật chất, về điều kiện học tập, sinh hoạt…. Bên cạnh đó, trong công tác học tập, nghiên cứu đôi khi vẫn chưa có được quan điểm, tư duy cởi mở trong một số vấn đề khoa học. Điều may mắn là, từ năm 1986 trở đi, đất nước thực hiện công cuộc Đổi mới, các ngành Khoa học Xã hội cũng có nhiều thay đổi và phát triển. Sự giao lưu quốc tế đã đem lại nhiều điều kiện thuận lợi cho việc trao đổi thông tin, tư liệu, quan điểm nghiên cứu. Nói thật là, nếu không nắm bắt được xu thế vận động, phát triển của môi trường giáo dục khu vực, quốc tế; không từng bước hòa nhịp với những phát triển chung của nền học thuật và những thành tựu khoa học mới, tiên phong của thế giới thì chúng ta sẽ tụt hậu rất mau chóng. 

Nhiều lúc, thế hệ chúng tôi vẫn mong có được sức trẻ, sự năng động, sáng tạo... như các bạn. Các bạn đang sở hữu nhiều vốn quý. Hãy nhận thức đúng, đánh giá đúng, khai thác hiệu quả vốn quý đó. Các bạn đang sống trong một thời đại thông tin, có thể tiếp xúc dễ dàng hơn với các công trình nghiên cứu khoa học, cũng như có nhiều điều kiện để học tập, rèn luyện kĩ năng cho chuyên môn, cuộc sống.

Chúng ta đang sống trong xã hội hiện đại. Đời sống đô thị, cuộc sống tự lập xa gia đình đòi hỏi mỗi đoàn viên, sinh viên cần có tinh thần chủ động cao trong việc tổ chức kế hoạch học tập, nghiên cứu khoa học và tham gia các hoạt động xã hội. Những thách thức của đời sống đô thị, nhu cầu vật chất... đòi hỏi một tinh thần chủ động, bản lĩnh của mỗi đoàn viên, sinh viên. 

- Thưa Thầy, tuổi trẻ Nhà trường đã và đang thực hiện và triển khai những công trình nghiên cứu khoa học chất lượng, nghiêm túc nhằm mục tiêu góp phần xây dựng Trường ĐH KHXH&NV thành một Trường Đại học nghiên cứu. Xin Thầy cho biết chủ trương, định hướng của Đảng ủy, Ban Giám hiệu về hoạt động này?

PGS.TS Nguyễn Văn Kim: Việc xây dựng Đại học (ĐH) nghiên cứu, phát huy truyền thống của một trường đại học nghiên cứu là một định hướng lớn, có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với sự phát triển của Trường chúng ta hiện nay cũng như trong tương lai. Từ Trường   Đại học Văn khoa, Đại học Tổng hợp trước đây đến Trường ĐH KHXH&NV hiện nay truyền thống nghiên cứu vẫn được các thế hệ duy trì, tiếp nối. Trải qua chặng đường phát triển gần 70 năm, với biết bao những thách thức, khó khăn nhưng các nhà giáo, nhà khoa học trong Trường vẫn coi trọng công tác nghiên cứu và đạt được nhiều thành tựu trong nghiên cứu khoa học. Vào những năm 1960-1970, trong điều kiện đất nước có chiến tranh, dưới những lán trại, mái nhà bình dị nơi sơ tán, trên những chiếc bàn tre, gỗ mộc... nhiều công trình nghiên cứu lớn, bộ giáo trình cơ bản đã được biên soạn, hoàn thành. Nhiều công trình khảo cứu chuyên sâu về Văn học, Ngôn ngữ, Sử học, Triết học… đã trở thành niềm tự hào của một trường Đại học. Nhiều bộ giáo trình đã được sử dụng rộng rãi trong ngành giáo dục và các trung tâm Việt Nam học, Đông Nam Á học, châu Á học... quốc tế. Đó mãi là niềm tự hào của tất cả chúng ta. Có một phương châm hay định đề mang tính quy luật được trao truyền qua các thế hệ là: “Không nghiên cứu thì không thể giảng hay và giảng sâu được”. Năng lực và sản phẩm nghiên cứu khoa học dồi dào, có chất lượng cao... là niềm tự hào và hơn thế là danh dự của một trường đại học. Đoàn viên, sinh viên Nhà trường hãy cố gắng, làm quen với công việc nghiên cứu. Công việc, môi trường nghiên cứu sẽ khiến mỗi đoàn viên, sinh viên thực sự dấn thân vào một niềm đam mê, đồng thời qua đó chúng ta cũng hiểu thêm công việc nghiên cứu gian lao, vất vả như thế nào. Để có được một sản phẩm nghiên cứu mới, sáng tạo...  luôn đòi hỏi nhiều thời gian, công sức và cả sự hy sinh nữa.  

Có thể khẳng định rằng, đoàn viên, sinh viên Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội trước đây cũng như Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐH KHXH&NV) hiện nay đều hăng say, chú trọng các hoạt động nghiên cứu khoa học. Hoạt động nghiên cứu khoa học đã giúp cho các bạn trẻ có cơ hội rèn luyện những phẩm chất, năng lực cá nhân, làm quen với cách thức tổ chức nhóm, tinh thần làm việc cộng đồng... Nhờ có những phẩm chất và năng lực đó mà nhiều cơ quan khoa học, các viện nghiên cứu luôn đánh giá cao năng lực sinh viên tốt nghiệp của Trường ĐH KHXH&NV. Điều đáng chú yas là, nhiều báo cáo khoa học của các sinh viên ngay từ năm thứ nhất, thứ hai đã xác định được các định hướng nghiên cứu lâu dài và có thể gắn với cuộc đời khoa học của anh chị em mãi về sau. Không ít báo cáo khoa học của sinh viên đã được phát triển thành luận văn tốt nghiệp và từ luận văn tốt nghiệp phát triển thành đề tài thạc sĩ, tiến sĩ. Điều đó cho thấy định hướng nghiên cứu đúng, có tầm nhìn lâu dài của các Thầy, Cô trong đào tạo, hướng dẫn chuyên môn. 

Trong những năm qua, Trường chúng ta đã thu được nhiều thành tựu trong nghiên cứu khoa học. Chúng ta đang có nhiều đổi mới trong cách thức tổ chức và tư duy các hoạt động khoa học. Nhiều Nhóm nghiên cứu mạnh và một số Trung tâm nghiên cứu xuất sắc đã và đang hình thành, phát huy được thế mạnh. Cách thức tổ chức các Nhóm nghiên cứu gồm ba, bốn thế hệ và nhiều vòng cố kết đã dần trở thành phương thức khá phổ biến trong trường đại học của chúng ta. Trong quá trình triển khai các đề tài nghiên cứu, nhiều Thầy, Cô chủ nhiệm đề tài, các Chủ nhiệm Bộ môn và các nhà khoa học uy tín đã tạo điều kiện cho các em sinh viên tham gia, làm quen với công tác nghiên cứu, làm quen với các phương pháp nghiên cứu hiện đại, cách thức xử lý thông tin khoa học. 

Bên cạnh đó, Nhà trường còn đẩy mạnh việc đào tạo cho sinh viên những tri thức, kinh nghiệm và các kỹ năng cần thiết trong đó có năng lực ngoại ngữ. Những kỹ năng đó sẽ giúp cho sinh viên có thể hội nhập tốt với môi trường xã hội, thích ứng với yêu cầu của các cơ quan tuyển dụng sau khi tốt nghiệp hoặc có thể tìm kiếm học bổng quốc tế. Nhà trường luôn mong muốn, các sản phẩm đào tạo chất lượng cao của chúng ta có thể góp phần vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và tham gia thuận lợi vào môi trường đào tạo quốc tế, vào quá trình phân công lao động xã hội ở khu vực và quốc tế.

- Đại hội đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh Nhà trường lần thứ VIII, nhiệm kỳ 2014-2017 sắp diễn ra, trước thềm Đại hội, Thầy có gửi gắm mong muốn gì về hoạt động Đoàn và Phong trào thanh niên trong thời gian tới?

PGS.TS Nguyễn Văn Kim: Tổ chức Đoàn Trường ĐH KHXH&NV luôn là một tập thể mạnh và chúng ta hãy tiếp tục phát huy những thành tựu đó, nhân lên các truyền thống quý báu, niềm tự hào của thế hệ trẻ Nhà trường. Trong nhiều năm qua, các hoạt động Đoàn diễn ra rất sôi nổi và có chất lượng tốt. Hầu hết các đoàn viên, sinh viên đều rất nhiệt tâm, trách nhiệm với các hoạt động chung, có ý thức tốt trong việc giữ nghiêm kỷ luật học đường; chân thành, trung thực trong cuộc sống và không ngừng phấn đấu để đạt thành tích cao hơn trong học tập. Vừa qua, dưới sự chỉ đạo của Đảng ủy, Ban chấp hành Đoàn trường đã và đang tích cực chuẩn bị cho Đại hội Đoàn lần thứ VIII với nhiều hoạt động rất sôi nổi. Đoàn trường đang tổ chức cuộc thi “Nhân văn trong tôi” và nhiều hoạt động chính trị, văn hóa, thể thao... Cuộc vận động “Mùa nghiên cứu khoa học có chất lượng cao” được đông đảo đoàn viên, sinh viên hưởng ứng. Đây chính là một trong những minh chứng sinh động về hoạt động của tuổi trẻ Nhà trường hướng về Đại hội.

Đảng ủy, BGH Nhà trường mong rằng, cùng với hoạt động chung, Đoàn trường sẽ có thêm nhiều sinh hoạt chính trị chuyên đề, nhiều hoạt động khoa học, xã hội, văn hóa, thể thao... thực sự sôi nổi, thu hút đông đảo đoàn viên, sinh viên tham gia. Qua đó,  cùng với việc rèn luyện chính trị, tư tưởng mỗi đoàn viên, sinh viên cũng ngày có nhận thức sâu sắc, đầy đủ hơn về vai trò, trách nhiệm của mình. Chúng ta hãy đổi mới tư duy và hành động để các hoạt động đoàn gắn bó chặt chẽ hơn nữa với nhiệm vụ chính trị của đất nước và của Thủ đô Hà Nội. Là đoàn viên, sinh viên của một Trường đại học, đoàn viên, sinh viên hãy nỗ lực phấn đấu để đạt thành tích cao trong học tập, rèn luyện đồng thời gắn bó chặt chẽ hơn nữa các hoạt động của Đoàn, Hội với những nhiệm vụ trọng tâm của Nhà trường. 

Chúng ta cần sáng tạo thêm nhiều hơn nữa phương thức hoạt động của Đoàn, Hội. Thời gian qua, nhiều hoạt động Đoàn trong đó có hoạt động của các Câu lạc bộ Nhà trường đã có sức thu hút mạnh mẽ với đông đảo các đoàn viên, thanh niên. Qua đó, các thành viên tham gia đã có thêm điều kiện thuận lợi để chia sẻ, xây dựng tinh thần cộng đồng đại học đồng thời thể hiện năng lực, niềm yêu thích, đam mê của mình. Đảng ủy, BGH và các Khoa, Bộ môn trong Trường luôn quan tâm, khuyến khích hoạt động của các Câu lạc bộ và sẽ cố gắng sắp xếp, bố trí một số không gian phù hợp để sinh viên có thể vui chơi, tập luyện sau những giờ học căng thẳng. Trong tư duy, tổ chức công việc, chúng ta cũng cần phải gắn kết các hoạt động của Đoàn trường với hoạt động Đoàn của Đại học Quốc gia Hà Nội, Thành Đoàn Hà Nội và cả với Trung ương Đoàn để tạo nên sự hòa đồng, sức mạnh tổng hòa. Nếu làm được như vậy chắc chắn mỗi đoàn viên, sinh viên sẽ có thêm nhiều cơ hội để rèn luyện, phấn đấu, tăng cường sự hiểu biết đồng thời có thêm niềm vui khi được sống và hoạt động trong những cộng đồng rộng lớn.

Chúc tất cả đoàn viên, sinh viên Nhà trường học tập tốt, luôn vui khỏe và có nhiều hành động thiết thực, lập thành tích cao chào mừng Đại hội Đoàn Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQG HN lần thứ VIIII.

- Xin cảm ơn Thầy vì những trao đổi trên.