Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - ĐHQGHN

Nhiều lần, trong những buổi giao lưu với đông đảo sinh viên ngành Triết học, thầy nói: “Nếu như cuộc đời này được chọn lại, tôi sẽ vẫn chọn nghề giảng dạy Triết học”. Thế đấy, một ngành khoa học khó, khô khan, trừu tượng, song một khi đã bước chân vào thì đam mê khó có thể dứt ra. Với tư cách là những người đi sau, là thế hệ học trò của PGS.TS.NGƯT Dương Văn Thịnh, tôi tin và đồng cảm với những điều thầy nói. Danh hiệu cao quý Nhà giáo Ưu tú mà Nhà nước trao tặng cho thầy đã tôn vinh, ghi nhận xứng đáng công lao, sự đóng góp quý báu và nhân cách sống của một người thầy theo đúng nghĩa tốt đẹp nhất của nó.

Khám phá lịch sử Việt Nam trở thành niềm đam mê trọn đời của ông. Bốn thập kỷ qua ông cần mẫn, miệt mài khi tìm và khỏa lấp những khoảng trống lịch sử. Niềm đam mê khám phá ấy đã khai hoa và kết thành trái ngọt. Dù đã ở vào tuổi xưa nay hiếm, dù có lúc từng mắc bạo bệnh, nhưng ông vẫn tiếp tục đồng hành với đam mê khám phá lịch sử Việt Nam. Ông đã xác lập được dấu ấn của mình - dấu ấn Phạm Xanh trong làng Sử. Ông đã khơi được niềm đam mê khám phá lịch sử Việt Nam trong lòng học trò và những người yêu sử.

PGS.TS.GVCC.NGƯT Ngô Đăng Tri thuộc thế hệ “Từ mái trường ra chiến trường rồi từ chiến trường về lại mái trường”. Gần 40 năm trong nghề ông đã có trên 130 công trình được công bố ở trong và ngoài nước, đã hướng dẫn thành công hàng trăm khóa luận cử nhân, hơn 50 luận văn ThS, gần 10 luận án TS sử học, mà tôi là một trong những học trò đã may mắn được ông trực tiếp hướng dẫn cả 3 cấp học đó. Các thế hệ SV, HVCH, NCS chuyên ngành Lịch sử Đảng, Khoa Lịch sử thường nhắc đến ông với sự trân trọng, hứng thú về một người nghiên cứu khoa học hay luận bàn về các khái niệm chuyên môn theo từ nguyên Hán Việt, một người thầy tận tâm, mô phạm, có lối sống giản dị, chân thành…

Thường khi kể về giáo sư đại học, mọi người hay nghĩ đến một người đầu bạc, kính to, y phục nghiêm trang tề chỉnh, đứng trên bục giảng, tay cầm quyển sách… Nhưng ấn tượng của tôi về thầy lại hoàn toàn không như thế. Cứ nhắc đến thầy, tôi lại nhớ đến dáng vẻ phong trần, đầu cạo gần trọc, quần jean áo jean, hai tay đút túi nghênh ngang đi trong con ngõ nhỏ ở phố Thanh Nhàn. Đấy là lần đầu tiên tôi đến nhà thầy chúc mừng 20/11, và cũng là lần đầu tiên biết về một hình ảnh không thể “chất” hơn của thầy tôi – một con người “văn võ song toàn” duy nhất tôi biết, không phải trên phim ảnh.

PGS.TS.NGƯT Trần Thị Quý là một trong những nhà khoa học đầu ngành về khoa học Thông tin – Thư viện (TT-TV) của Việt Nam. Với hơn 30 năm làm việc và cống hiến cho sự nghiệp đào tạo và nghiên cứu khoa học, cô đã có những đóng góp đáng ghi nhận trong việc phát triển ngành TT-TV của Việt Nam nói chung và cho ngành TT-TV của Trường Đại học Khoa học Xã hội & Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội nói riêng.

Khó ai có thể đưa ra được một định nghĩa hoàn hảo nhất về hạnh phúc. Bởi một lẽ thật đơn giản, mỗi người đều có những thang giá trị “hạnh phúc” của riêng mình, không giống và không trộn lẫn với người khác. Tuy nhiên, có một người phụ nữ đáng ngưỡng mộ - người đã tạo cảm hứng và là động lực để tôi cảm nhận được mình thật hạnh phúc khi được viết về cô, về niềm hạnh phúc của cô. Người phụ nữ ấy là PGS.TS.NGƯT Vũ Thị Phụng - người mà chúng tôi, những cán bộ trẻ và các thế hệ sinh viên Khoa Lưu trữ học và Quản trị văn phòng luôn gọi, luôn nhắc đến với lòng yêu mến: “Cô của chúng tôi”, người “thuyền trưởng”, Chủ nhiệm Khoa của chúng tôi nhiệm kỳ 2009-2014.

Hơn mười năm ở cương vị là Chủ nhiệm Khoa Báo chí và Truyền thông, thầy có đóng góp lớn trong việc tổ chức đơn vị và xây dựng đổi mới chương trình đào tạo phù hợp với thực tiễn của đời sống. Trong đào tạo, thầy chủ trương gắn giữa lý luận và thực tiễn để người học có nền tảng tri thức khoa học đồng thời có kỹ năng tác nghiệp vững vàng để có thể có sản phẩm truyền thông ngay từ trên giảng đường học tập.

Giáo sư Lê Chí Quế sinh năm 1945 tại Quảng Trị. Từ khi còn nhỏ, ông đã theo cha tập kết ra Bắc, học tại trường cấp ba Lam Sơn (Thanh Hóa). Tại ngôi trường này, ông đã được tiếp xúc với thầy Vũ Ngọc Khánh - người thầy tài năng, giàu tâm huyết với văn học, văn hóa dân gian. Cũng chính nhờ có sự động viên, khích lệ từ thầy Khánh mà sau này ông đã chọn thi vào Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội, Khoa Ngữ văn, nơi đã giúp ông phát huy tốt nhất năng lực học tập, nghiên cứu văn học dân gian và cũng là nơi ông bền bỉ, tận tụy lao động, cống hiến trong suốt một chặng đường dài.

Nghiêm túc, đạo mạo nhưng lại rất mực chân thành và chứa chan tình cảm, đó là cảm nhận đầu tiên dễ thấy với ai có dịp tiếp xúc với PGS. TS Lê Huy Tiêu - người thầy suốt đời tận tụy với sự nghiệp trồng người và “đắm đuối” với công việc nghiên cứu, dịch thuật văn học Trung Quốc. Không chỉ là niềm tự hào của gia đình, dòng họ và quê hương Diêm Điền, thầy còn là tấm gương sáng cho đồng nghiệp và nhiều thế hệ học trò noi theo về lối sống chí nghĩa vẹn tình và thái độ làm việc nghiêm túc, hăng say và đầy tinh thần trách nhiệm.

PGS.TS.NGƯT Nguyễn Thị Việt Thanh giống như người nghệ nhân tài hoa luôn khéo léo chèo lái con đò trở nặng tri thức qua những “khúc sông ngôn ngữ gập ghềnh, nhiều phong ba bão táp nhất”. Nhiều bạn bè đồng nghiệp và cả những nhà khoa học nước ngoài nói rằng, dù chỉ mới gặp PGS.TS Nguyễn Thị Việt Thanh lần đầu tiên đã giữ mãi ấn tượng tốt đẹp về một nhà giáo mẫu mực, tâm huyết, yêu thương học trò; một nhà khoa học nghiêm cẩn, nhạy bén; một người phụ nữ dịu dàng, đằm thắm, hội tụ những nét đẹp thanh lịch của đất Hà Nội.

Nghĩ về người thầy - nhà khoa học sâu sắc và uyên bác ấy, vị Giáo sư Chủ nhiệm Khoa Lịch sử, Viện trưởng Viện Việt Nam học và Khoa học Phát triển (Đại học Quốc gia Hà Nội), Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, Chủ tịch Hội Sử học Hà Nội - bất cứ học trò ngành Sử Nhân văn Hà Nội nào cũng nhớ đến thầy Ngọc với đôi mắt to sáng quắc, vầng trán cao rộng và tiếng cười sang sảng. Thầy nghiêm khắc mà gần gũi; quyết đoán, sắc sảo và thẳng thắn; nhiệt huyết, đam mê và luôn hết mình cống hiến những sản phẩm nghiên cứu của bản thân cho ngành học, xã hội và Tổ quốc.

Trong số các thầy cô giáo giảng dạy tại Khoa Ngữ văn, Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội nay là Khoa Văn học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội), Giáo sư, Nhà giáo Nhân dân Lê Văn Lân là một trường hợp khá độc đáo. Ông không chỉ là một người thầy, một nhà khoa học, mà còn là một nhà thơ tài hoa. Ngoài cái tên Lê Văn Lân thường được khai trong lý lịch chính thống, ông còn mang bút danh Mã Giang Lân, cái tên gắn với một vùng đất nên thơ oanh liệt một thời của xứ Thanh: chả là quê ông nằm ngay cạnh Nam Ngạn, Hàm Rồng, cây cầu đã từng đi vào lịch sử nước ta thời chống Mỹ…

Tôi không dám so sánh với học trò Khoa Ngữ văn các khóa sau này khi trường mang cái tên mới Nhân văn, nhưng quả thật sinh viên thời Tổng hợp đã để lại một dấu ấn khó phai mờ. Họ dấn thân vào cuộc trường chinh vĩ đại giải phóng đất nước. Khi ngồi trên ghế nhà trường họ học, họ nghiên cứu về chính cái “dấu chân người lính” mà họ đã in trên chặng đường kháng chiến. Vì thế cùng với vốn sống, họ có kiến văn rất rộng, hiểu biết xã hội và khi tốt nghiệp hầu hết đều có việc làm, đảm nhiệm xuất sắc các công việc ở những ngành thuộc lĩnh vực khoa học nhân văn. Lớp sinh viên Khoa Ngữ văn trường đại học Tổng hợp Hà Nội từ những khóa năm 1985 trở về trước đã thành danh khá nhiều. Hàng chục người trở thành nhà văn, hàng trăm người khác trở thành các nhà báo, nhà giáo có tiếng đảm nhận nhiều chức vụ lãnh đạo ở các cơ quan Báo chí, Xuất bản, các đoàn Nghệ thuật và các trường đại học hoặc cơ quan văn hóa…

Giáo sư, tiến sĩ, Nhà giáo Ưu tú Nguyễn Đức Dân sinh năm 1936, quê quán tại xã Hoàng Xá, huyện Ý Yên, tỉnh Hà Nam. Ông là một trong các hậu duệ xuất sắc của cụ Tam Nguyên Yên Đổ - nhà thơ Nguyễn Khuyến. Năm nay ngấp nghé bước vào tuổi bát thập, cái tuổi được gọi là “xưa nay hiếm”, thế nhưng hiếm khi người ta thấy ông lại nghỉ ngơi.

PGS.NGND Nguyễn Quốc Hùng là một trong những nhà giáo thuộc thế hệ đã thừa hưởng và góp phần tạo dựng nên truyền thống của Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội trước đây, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn ngày nay. Đó là những người thày vừa có khả năng chuyên môn cao vừa có đạo đức nhân cách được các thế hệ sinh viên quý mến và nể trọng.